Od telewizji i gier wideo po filmy i muzykę - dzieci mają dziś wiele rozrywek na wyciągnięcie ręki i coraz więcej urządzeń, z których mogą korzystać w dowolnym miejscu i czasie. Ale co z jedną z najstarszych form rozrywki - książką?

W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych firma Nielsen Book Research od pięciu lat bada zwyczaje dzieci i nastolatków związane z czytaniem i kupowaniem książek w kontekście ich szerszych działań w czasie wolnym. Dzięki tym regularnym badaniom oraz takim wydarzeniom, jak niedawny Nielsen Kids Book Summit w USA, zbadaliśmy rolę, jaką książki odgrywają w życiu dzieci i sprawdziliśmy, jak wypadają na tle wielu innych form spędzania wolnego czasu, zarówno cyfrowych, jak i fizycznych, które są coraz bardziej dostępne.

W badaniach przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii w 2015 r. prawie dwie trzecie dzieci w wieku 0-17 lat czytało (lub było im czytane) dla przyjemności co tydzień, przy czym dwie na pięć osób robiły to codziennie, a prawie wszystkie przynajmniej czasami. Jednak odsetek dzieci 0-17 czytających co tydzień spadł od 2014 roku o 1% punktów rok do roku i był o 7% punktów niższy niż w 2012 roku. Spadek ten był widoczny zarówno wśród dziewczynek, jak i chłopców, a najbardziej zaznaczył się wśród dzieci w wieku 3-10 lat, spadając najbardziej u chłopców w wieku 8-10 lat. 

Po raz pierwszy w 2016 r. w corocznym amerykańskim badaniu przyjrzano się również odsetkowi dzieci czytających (lub którym się czyta) dla przyjemności. Na co dzień robiła to nieco ponad połowa osób w wieku 0-12 lat i tylko jeden na pięciu nastolatków, ale zachęcające 82% dzieci czytało co tydzień i prawie połowa wszystkich nastolatków. W rzeczywistości, w skali tygodnia czytanie było trzecią najpopularniejszą czynnością wśród dzieci w wieku 0-12 lat (na pierwszym miejscu znalazło się oglądanie telewizji). W przypadku nastolatków czytanie jako czynność wykonywana w wolnym czasie znalazło się na 11 miejscu, daleko za takimi czynnościami jak korzystanie z portali społecznościowych, oglądanie YouTube, oglądanie telewizji, granie w gry na smartfonach/tabletach oraz granie w gry online lub na konsoli.

Pomimo wszechobecności cyfrowych urządzeń do czytania (ponad 80% amerykańskich dzieci ma dostęp do smartfona i/lub komputera w swoim gospodarstwie domowym, a ponad połowa ma dostęp do urządzenia typu tablet), tylko około jedna na pięć osób w wieku 0-17 lat w USA używa obecnie smartfonów do e-czytania, przy czym jedna trzecia osób w wieku 0-12 lat i dwie na pięć nastolatek czytają na tabletach. W Wielkiej Brytanii w 2015 r. odnotowano podobny poziom e-czytania, przy czym 14% osób w wieku 0-17 lat korzystało ze smartfona, a 31% z tabletu - mimo że znacznie większy odsetek (79%) ma dostęp do tabletu w Wielkiej Brytanii niż w USA.

Według badania Nielsen Books & Consumers Survey, książki elektroniczne nadal stanowią bardzo mały odsetek zakupów książek dla dzieci zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Stanach Zjednoczonych: obecnie 11% w Stanach Zjednoczonych i około 5% w Wielkiej Brytanii (choć dwukrotnie więcej w przypadku zakupów dla młodych dorosłych). Podczas gdy liczba dzieci w Wielkiej Brytanii, które twierdzą, że kiedykolwiek przeczytały książkę w wersji cyfrowej, powoli rośnie, odsetek tych, które twierdzą, że przeczytały lub są zainteresowane przeczytaniem, pozostaje na stałym poziomie nieco ponad 60% od czasu pierwszego badania czytelnictwa dziecięcego przeprowadzonego pięć lat temu.

Dla branży księgarskiej pytanie brzmi: co mogłoby zachęcić do częstszego korzystania z książek cyfrowych i czytania w ogóle? W najnowszym amerykańskim badaniu zapytano rodziców i nastolatków, jakie czynniki mogłyby pomóc. Podczas gdy 5% rodziców stwierdziło, że nie ma nic, co mogłoby zachęcić ich dziecko do częstszego czytania, prawie trzech na pięciu (59%) stwierdziło, że pomogłoby czytanie z dzieckiem przez rodziców. Popularnym wyborem było także znalezienie ciekawszych książek i wprowadzenie rutyny czytania na dobranoc, a za najbardziej pomocną (przez 61% rodziców) w znalezieniu ciekawszych książek do czytania dla dziecka uznano stronę internetową z książkami według wieku i zainteresowań.

Nastolatki szukają również ciekawszych książek - chłopcy w każdym wieku wskazali książki zintegrowane z grami wideo/aplikacjami jako najbardziej prawdopodobną rzecz, która zachęciłaby ich do czytania więcej niż dotychczas.

Te regularne, pogłębione badania będą nadal monitorować zaangażowanie dzieci w książki, uzupełniając pomiar rynku książki dziecięcej dostarczany przez usługi śledzenia Nielsen Book.

Więcej informacji o danych książkowych Nielsena można znaleźć w sklepie Nielsen Store.